Nestor Basterretxea (1924-2014)

Nestor Basterretxea Bermeon jaio zen 1924ko maiatzaren 6an. 1936an familiarekin erbesteratu zen Frantziara, eta II. Mundu Gerra hasi zenean Buenos Airesera joan ziren. Han ekin zion ibilbide artistikoari publizitaterako egindako marrazkiarekin. 1952an Euskal Herrira itzuli zen, eta Arantzazuko Basilikako kriptako muralak egitea eskatu zioten. Urte beteko lanaren ostean, Santutegiko dekorazioa debekatu zuen agindua iritsi zen, eta Basterretxeak ezin izan zituen muralak 1984ra arte amaitu. Bi talde artistiko esanguratsuren sortzaileetako bat izan zen: 1957an Jorge Oteizarekin eta Agustín Ibarrolarekin, besteak beste, Equipo 57 izenekoa osatu zuen, eta 1966an Gaur Taldea Oteiza berarekin eta Eduardo Chillidarekin, esaterako.

1958an pintura alde batera utzi zuen, eta orduz geroztik eskulturan jardun izan da. Halere, zeramika eta tapizeria landu ditu, eta fotografian eta zineman ere aritu da. Hasierako urteetan egindako artelanak konstruktibismoari lotu zitzaizkion, baina espresionismo abstrakturantz egin zuten mitologiako eta Euskal Herriko herri-sinesmeneko erreferentziaz jantzi zituenean. Bere obra garrantzitsuenen artean nabarmendu behar dira Eusko Legebiltzarreko hemizikloan dagoen zapi adarreko zuhaitza, Donostiako Bakearen Usoa eta Renoko Euskal Artzainari eskainitako Monumentua. Euskal izaerari buruz Ameriketako Estatu Batuetan jarritako lehen eskultura izan zen azken hori.